Tuinbiotoop
f. Water in de tuin 💧🚱

f1. Een regenton met biofilter

Het installeren van een regenton is een slimme en duurzame keuze die je tuin en het milieu ten goede komt. Door regenwater op te vangen, bespaar je niet alleen op je waterrekening, maar geef je je planten ook het beste water dat er is: vrij van chemicaliën en rijk aan voedingsstoffen. Bovendien helpt het opvangen van regenwater om overstromingen in je tuin te voorkomen.

Maar waarom zou je niet een stap verder gaan en meteen een biofilter met moerasplanten aan je regenton koppelen? Een biofilter is een biotoop op zich en zorgt ervoor dat het opgevangen regenwater wordt gefilterd en gezuiverd van vuil. Het installeren van een biofilter is eenvoudig en zorgt ervoor dat je regenton nog efficiënter werkt. Het is een kleine investering met grote biodiverse voordelen. 🌿💧

f2. Kleine waterpartij

Een kleine waterpartij nabij je terras of op je balkon kan een prachtige toevoeging zijn aan je buitenruimte. De aanwezigheid van water zorgt voor een rustgevende sfeer en trekt een verscheidenheid aan mooie insecten aan, zoals libellen, bijen en vlinders. Een biodiverse waterpartij draagt bij aan een levendige en gezonde tuin. Een grote mooie bloembak, een zinken bad of een plastic mortelkuip is al voldoende om er mee aan de slag te kunnen gaan.
Een veelvoorkomende zorg bij waterpartijen is de mogelijke aantrekking van muggen. Gelukkig kun je dit eenvoudig voorkomen door de waterpartij te voorzien van alle nodige elementen die er samen een ecosysteem op zich van maken, waarbij muggenlarven geen kans krijgen om zich te ontwikkelen.
Een extra voordeel van een waterpartij is dat je de overloop van je regenton met biofilter hier naartoe kunt laten stromen. Dit zorgt ervoor dat overtollig regenwater nuttig wordt gebruikt en je waterpartij altijd vers en schoon blijft.
Dus, door een waterpartij te installeren, creëer je niet alleen een prachtige en rustgevende plek, maar ondersteun je ook de biodiversiteit in je tuin. Het is een win-win situatie voor jou en de natuur! 🌿🐝💧

f3. Een waterloop

Een waterloopje met vijverfolie dat naar een vijver toestroomt, kan een prachtige en waardevolle toevoeging zijn aan je tuin als je het natuurvriendelijk wilt maken. Het trekt allerlei soorten dieren aan, zoals vogels, kikkers en libellen, wat de biodiversiteit in je tuin verhoogt. Bovendien is het een efficiënte manier om het overtollig regenwater te benutten wanneer je regenton overloopt.
Het geluid van stromend water kan een rustgevend effect hebben en een gevoel van sereniteit creëren, wat de esthetische waarde van je tuin verhoogt. Daarnaast helpt het loopje bij het filteren van verontreinigingen in de waterkwaliteit alvorens het terecht komt in de vijver onderaan de loop. Inheemse moerasplanten in het beekloopje zullen hieraan bijdragen.
Een waterloopje creërt een microclimaat dat gunstig is voor planten die van een vochtige omgeving houden. Bovendien biedt het een educatief element, vooral voor kinderen, die kunnen leren over de watercyclus en de verschillende dieren die in en rond het water leven.
Kortom, door een waterloopje met vijverfolie aan te leggen dat naar een vijver of opvangbak toestroomt, voeg je niet alleen een mooi element toe aan je tuin, maar draag je ook bij aan een gezonder en duurzamer ecosysteem. Plaats op het einde van je loop een waterpompje met solar-panneel dat het water terug naar de start van je waterstroom brengt en je loop van water blijft voorzien.

f4. Een zandwatertuin

In dit biotoop bootsen we een natuurlijk ven na. Het bestaat uit een waterpartij met zeer ondiepe, licht glooiende zandige oevers. Deze brede oeverzones, net witte stranden, die door het schommelende waterpeil afwisselend nat en droog staan, bieden groeimogelijkheden voor veel inheemse plantensoorten die extra snel met uitsterven bedreigd zijn. Ze verrijken je tuin met nieuwe levensgemeenschappen. Door hun sterk schommelende waterpeil en zeer voedselarme omstandigheden verschillen ze aanzienlijk van  de meest voorkomende vijvers, poelen of meren.
We creëren hier een soort vijver met zeer ondiep water, zonder sliblaag. Plant- en diergemeenschappen in dit venachtig tuinbiotoop kunnen enige droogval in de nazomer verdragen, maar hebben toch het grootste deel van het jaar water nodig. Vennen met veenmossen in de oever moeten wel permanent watervoerend blijven.

f5. Een vijver (zonder pomp)

Een vijver met vijverfolie, zonder vissen en pompsysteem, maar met verschillende dieptes en inheemse planten, is een duurzame toevoeging aan je tuin. Verschillende dieptes ondersteunen een divers ecosysteem en inheemse planten helpen de waterkwaliteit te handhaven. Dit type vijver vereist minder onderhoud en biedt een veilige habitat voor kikkers, salamanders en libellen, die plagen bestrijden. Inheemse planten trekken ook bestuivers aan, wat de biodiversiteit vergroot.
Een natuurlijke vijver is rustgevend en visueel aantrekkelijk, met variatie in planten en waterdieptes die een dynamisch landschap creëren. Door de natuur na te bootsen, ontstaat een zelfvoorzienend ecosysteem dat minder afhankelijk is van externe inputs. Zorg voor een maximale diepte van 60-80 cm en kies voor een mix van ondergedoken, drijvende en oeverplanten. Plaats de vijver op een plek met vooral zon en een beetje schaduw.
Met deze aanpak creëer je een prachtige, onderhoudsarme vijver die de natuur nabootst en bijdraagt aan de biodiversiteit in je tuin. Heb je al een idee waar je de vijver zou willen plaatsen?

f6. Een Poel of wadi?

Een poel en een wadi zijn beide wateroplossingen, maar ze hebben verschillende functies en zijn geschikt voor verschillende tuinen. Een poel is een ondiep, stilstaand waterlichaam dat ideaal is voor tuinen met een natte bodem, omdat het water wordt vastgehouden door de natuurlijke bodem zonder vijverfolie. Dit bevordert de biodiversiteit door een leefomgeving te bieden voor amfibieën, insecten en andere dieren die afhankelijk zijn van stilstaand water.
Een wadi is een ondiepe greppel die regenwater opvangt en langzaam laat infiltreren in de bodem, wat vooral nuttig is in drogere tuinen met een goed doorlatende bodem. Wadi’s worden vaak aangelegd in stedelijke gebieden om wateroverlast te voorkomen en het grondwater aan te vullen. Ze zijn meestal droog, behalve tijdens en kort na regenbuien, en kunnen worden beplant met verschillende soorten vegetatie. De term Buienborder wordt wel eens gebruikt voor een wadi aangeplant met kruiden (syn. vaste planten).
Kortom, een poel blijft het hele jaar door nat en bevordert biodiversiteit, terwijl een wadi tijdelijk water opvangt en helpt bij waterbeheer in drogere tuinen en stedelijke gebieden. Heb je al een idee welke optie jouw tuinbodem toelaat? Meer info in het stappenplan.